Dit is het artikel dat hoort bij de opinie. Klik hier om de opinie te lezen.
NOS-datajournalisten Winny de Jong en Lars Boogaard ontwikkelden de site als het ongeveer maar klopt om journalisten meer te leren over het belang van cijfers juist interpreteren. Daarin pleiten ze voor meer ‘cijferkennis’ in de journalistiek. Journalisten zijn alfa-mensen en schijnen moeite te hebben met bijvoorbeeld het verschil tussen een procent en een procentpunt. “Want een journalist die niet kan rekenen, is eenvoudig te misleiden. En dat is precies wat je niet wilt, als waarheidsvinding zo’n belangrijk onderdeel van je vak is.” Hoe zit dat eigenlijk bij de bron van journalisten, de opleiding journalistiek?
Door Cyrine Beune
Directeur Marjo Spee van Fontys hogeschool voor de journalistiek (fhj) ziet een toename in data en onderzoek naar data. “Dat maakt het kunnen analyseren van data of het zelf uit kunnen voeren van kwantitatief onderzoek in toenemende mate relevant.” Toch vindt ze niet dat eerstejaars studenten journalistiek al statistiek zouden moeten krijgen: “Zij beginnen met economie. Dat is voor sommige studenten de eerste kennismaking met cijfers en voor eerstejaars volgens mij voldoende.”
Docent economie op de fhj Hanno Bakkeren is het daar niet mee eens. “Toekomstig journalisten zouden data en cijfers moeten kunnen analyseren en juist interpreteren. Dat overstijgt een vak als economie.” Volgens Bakkeren is het vooral van belang dat studenten analytisch leren kijken naar bijvoorbeeld onderzoek. Spee benoemt dat statistiek niet onder de vijf competenties valt, maar dat het wat haar betreft onder de competentie ‘research’ past. Aan de competenties moeten afgestudeerden voldoen. Bakkeren: “De competenties bestaan alleen binnen de fhj, die zijn niet echt. Als journalist heb je statistiek nodig om tot goede producties te komen.”
Binnen de studie zijn er ideeën om statistiek aan te bieden. Eén van die initiatieven is Factory. De site wordt gerund door studenten journalistiek en heeft als doel om claims en feiten te checken op juistheid. Volgens oprichter Monique Hamers staat statistiek bovenaan het lijstje van belangrijke onderwerpen binnen Factory. Hamers: “Het probleem is dat er steeds wordt gekeken hoe statistiek binnen vakken en projecten geïntegreerd kan worden. Factory is juist ontstaan vanuit het idee dat het leerjaar overstijgend is, omdat factchecken en verifiëren de kern van journalistiek is.” Bakkeren: “De essentie van journalistiek is waarheidsvinding, waarom alleen letten op woorden?”
Hoewel er ideeën zijn, voorziet Bakkeren nog geen concrete plannen voor de toekomst. “Misschien dat er binnen het vak ‘journalism studies’, oftewel vakreflectie, aandacht voor kan komen. Dat hebben we al in het eerstejaarsproject gedaan afgelopen jaar.” In het tweede jaar van de studie komen een aantal projecten aan bod waar onderzoek doen centraal staat. “Wat mij betreft mag er meer aandacht komen voor hoe men juist onderzoek doet in deze projecten”, vindt de economie docent. Of er ooit statistiek aangeboden gaat worden aan de studenten, is gissen. Het hangt af van het studieprogramma.